ୟୁକ୍ରେନ ଯୁଦ୍ଧ: ଭାରତ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ଦୋହରାଉଛନ୍ତି ଜିନପିଙ୍ଗ୍
ନୂଆଦିଲୀ: ଶ୍ୱର କୂଟନୀତି ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ଓଲଟା ହେବାରେ ଲାଗିଛି । ଠିକ୍ ଟି-୨୦ କ୍ରିକେଟ୍ ଭଳି । ୨୦୨୨ ଫେବ୍ରୁଆରି ୨୪ତାରିଖରେ ରୁଷ୍ ଆରମ୍ଭ କରିଥିବା ଆକ୍ରମଣ ଥମି ନ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ବିଶ୍ୱର ପ୍ରାୟ ସବୁଦେଶକୁ ନିଜର ବୈଦେଶିକ ନୀତିରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବାକୁ ପଡ଼ିଛି । ବର୍ଷକ ମଧ୍ୟରେ ୟୁକ୍ରେନ ଯୁଦ୍ଧ ବନ୍ଧୁତା ଓ ଶତ୍ରୁତାର ସମସ୍ତ ସମୀକରଣକୁ ସରଳ ଓ କୁଟିଳ କରିଦେଇଛି । ବର୍ଷକ ମଧ୍ୟରେ ଅନେକ କିଛି ଘଟିଛି । ଆମର ରାଜଧାନୀ ଦିଲ୍ଲୀ ସାରାବିଶ୍ୱର ରାଷ୍ଟ୍ରମୁଖ୍ୟ, ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀ ଏବଂ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପ୍ରିୟ ଗନ୍ତବ୍ୟସ୍ଥଳ ପାଲଟିଛି । ଆମେ ଜାତିସଂଘରେ ଭୟ ଛାଡ଼ିଦେଇଛୁ । ଉଭୟ ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ ଚରିତ୍ର ସହ ସିଧାସଳଖ କଥା ହୁଅନ୍ତୁ । ଜାତିସଂଘରେ ଯେତେବେଳେ ବି ରୁଷ-ୟୁକ୍ରେନ ଯୁଦ୍ଧ ଉପରେ ଭୋଟ ହୋଇଥିଲା, ଆମେ ଦେଶର ସ୍ୱାର୍ଥକୁ ବାଛିଥିଲୁ । ଯଦି ଏହାକୁ ରୁଷୀୟ ସ୍ୱାର୍ଥ କୁହାଯାଏ, ତେବେ ମଧ୍ୟ କିଛି ଫରକ ପଡ଼େ ନାହିଁ । ବଜାର ଶକ୍ତିକୁ ଆମର ଶକ୍ତି କୁହନ୍ତୁ ବା ନେହେରୁ ଯୁଗ ପରଠାରୁ ଜାତୀୟ ସ୍ୱାର୍ଥରେ ଅସଂଗଠିତତା, ଆକ୍ରମଣାତ୍ମକତା ଏବଂ ନିଷ୍ପତ୍ତି ବଦଳାଇବାର ନୀତିର କକ୍ଟେଲ କୁହନ୍ତୁ, ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ କୂଟନୀତିରେ ଆମର ସ୍ଥିତି ଏପରି ହୋଇଗଲାଣି ଯେ ସମସ୍ତେ ଆମ ଉପରେ ନଜର ରଖିଛନ୍ତି ତାହାକୁ କେହି ଅସ୍ୱୀକାର କରିପାରିବେ ନାହିଁ । ଆମେରିକା ପ୍ରେମରେ ବିଶ୍ୱାସ କରେ କି ଯନ୍ତ୍ରଣା, କହିବାକୁ ପଡ଼ିବ ଯେ ଯଦି ଭାରତ ସରକାର ରୁଷିଆଠାରୁ ତୈଳ କିଣୁଛନ୍ତି ତେବେ ଏହା ସେମାନଙ୍କ ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଯାୟୀ ନିଆଯାଇଥିବା ନିଷ୍ପତ୍ତି । ପାକିସ୍ତାନ ମଧ୍ୟ ଏହାର ପ୍ରଶଂସକ । ସମଗ୍ର ପାକିସ୍ତାନ ମୋଦି-ମୋଦି କରିବାବେଳେ ଇମ୍ରାନ ଖାନ କ୍ଷମତା ଛାଡ଼ିଛନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ବିଶ୍ୱ କୂଟନୀତିରେ ଭାରତଦ୍ୱାରା ବ୍ୟଥିତ ଚୀନ୍ ମଧ୍ୟ ବାଜି ମାରିଛି । ଅନ୍ୟର ମାଟି ଉପରେ ନଜର ରଖିଥିବା ଚୀନ ବିଶ୍ୱ ଶାନ୍ତି ରାଷ୍ଟ୍ରଦୂତଙ୍କ ପୋଷାକ ପିନ୍ଧିଛି ।
ମୋଦିଙ୍କଠାରୁ ଲାଭ
ଆମେ ଅଯଥାରେ ମୁଣ୍ଡ ପୁରାଉ ନାହୁଁ, କିନ୍ତୁ ଆମେରିକା ଏବଂ ୟୁରୋପ ଆମକୁ ବହୁତ କିଛି କହିଛନ୍ତି ଏବଂ ଲାଭ ମଧ୍ୟ ପାଇଛନ୍ତି । ଦୟାକରି ଯୁଦ୍ଧ ବନ୍ଦ କରନ୍ତୁ । ତେଣୁ ମୋଦୀଜୀ ତାଙ୍କ ଘରେ ଭ୍ଲାଦିମିର ପୁଟିନଙ୍କୁ କହିଥିଲେ ଯେ ଏହା ଯୁଦ୍ଧର ସମୟ ନୁହେଁ । ଏହାର ପ୍ରଭାବ ଏତେ ଥିଲା ଯେ ଯୁଦ୍ଧ ଶେଷ କରିବା ପାଇଁ ରାଷ୍ଟ୍ରଦୂତ ଚୀନ୍ ଦେଇଥିବା ୧୨ ସୂତ୍ରୀ ଶାନ୍ତି ଫର୍ମୁଲା ମୋଦିଙ୍କ ଦୁଇ ସୂତ୍ରୀ ଆଲୋଚନାର ଛାୟାକୁ ଦର୍ଶାଉଛି । ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗଗୁଡ଼ିକୁ ଆହୁରି ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯିବ । ମସ୍କୋରେ ମୋଦି ପୁଟିନଙ୍କ କଥା ଶୁଣିବା ପରେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱ ଉତ୍ସାହିତ ହେବାରେ ଲାଗିଥିଲା । ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ସି ଜିନପିଙ୍ଗ୍ ଚିନ୍ତାରେ ଥିଲେ । ତଥାପି, ରୁଷିଆ ସହିତ ଚୀନ ଆମ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ନୀବିଡ଼ତାକୁ ଦର୍ଶାଉଥିଲା ଏବଂ ଆବଶ୍ୟକ ପଡ଼ିଲେ ସେମାନେ ମସ୍କୋକୁ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଯୋଗାଣ ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ କହୁଛନ୍ତି । ସେପଟେ ସାଉଦି ଆରବ ଓ ଇରାନ ମଧ୍ୟରେ କୂଟନୈତିକ ସମ୍ପର୍କ ପୁନରୁଦ୍ଧାର ହୋଇଥିବା ସୂଚନା ମିଳିଛି । ଏହା ପଛରେ ଚୀନର ହାତ ଥିବା ଜଣାପଡ଼ିଛି । ଏହି ଖବରରେ ସାରାଦୁନିଆ ସ୍ତବ୍ଧ ହୋଇଯାଇଛି । ବେଲ୍ଟ ଆଣ୍ଡ ରୋଡ୍ ନାମରେ ବିଶ୍ୱର କ୍ଷୁଦ୍ର ଦେଶଗୁଡ଼ିକୁ ଋଣ ଜାଲରେ ଫସାଇଥିବା ଚୀନର ଚିତ୍ର ହଠାତ୍ ବଦଳି ଯାଇଛି ।
ବଦଳୁଛି ଚୀନ
ଚୀନରେ ଆଜୀବନ କ୍ଷମତା ହାସଲ କରିବାର ବରଦାନ ହାସଲ କରିଛନ୍ତି ସି ଜିନପିଙ୍ଗ । ସେହି ଚିନ୍ତାରେ ତାଙ୍କ ବନ୍ଧୁ ପୁଟିନ ମଧ୍ୟ ଅଛନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ଜିନପିଙ୍ଗ ଘରୋଇ ବିରୋଧକୁ ଭୟ କରୁଛନ୍ତି । ସେଥିପାଇଁ ସେମାନେ ଡେଙ୍ଗ ଜିଆଓପିଙ୍ଗଙ୍କ ନୀତିରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରୁଛନ୍ତି । ଜିଆଓପିଙ୍ଗ ଅନ୍ୟକୌଣସି ଦେଶର ବ୍ୟାପାରରେ ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରିବାକୁ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କର ନୀତି ଥିଲା, ନିଜର ଶକ୍ତିକୁ ଲୁଚାନ୍ତୁ, ଆପଣଙ୍କ ସମୟ ବିତାନ୍ତୁ । କିନ୍ତୁ ଜିନପିଙ୍ଗ୍ ଏହାକୁ ଓଲଟା କରିଦେଇଛନ୍ତି । ସେ ଡିସେମ୍ବରରେ ସାଉଦି ଆରବ ଯିବେ । ଫେବ୍ରୁଆରିରେ ଇରାନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କୁ ବେଜିଂରେ ସ୍ୱାଗତ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ମାର୍ଚ୍ଚରେ ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ସାତ ବର୍ଷର ତିକ୍ତତାର ଅନ୍ତ ଘଟିଛି । ଏହାପରେ ଜିନପିଙ୍ଗ ଚାହୁଁଛନ୍ତି ଯେ ସେ ମଧ୍ୟସ୍ଥ ଭୂମିକାରେ ଆସିବେ । ଏଥିପାଇଁ ସେ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦ରୁ ୨୨ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମସ୍କୋ ଯାଇ ପୁଟିନଙ୍କୁ ଭେଟି ୧୨ ପଏଣ୍ଟ ଫର୍ମୁଲା ଦେଇ ଫେରି ଆସିଛନ୍ତି ।
ଜେଲେନସ୍କିଙ୍କୁ ଜିନପିଙ୍ଗଙ୍କ ଆହ୍ୱାନ
ରୁଷରୁ ଫେରିବାର ମାସକ ପରେ ଏପ୍ରିଲ ୨୬ତାରିଖରେ ଖବର ଆସିଥିଲା ଯେ ସି ଜିନପିଙ୍ଗ୍ ୟୁକ୍ରେନ୍ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ସହ ଏକଘଣ୍ଟା ଧରି ଆଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି । ଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଦୁଇ ନେତାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏହା ଥିଲା ପ୍ରଥମ କଥାବାର୍ତ୍ତା । ମୋଦିଙ୍କ ସହ ଏମିତି ଅନେକ ଥର ଘଟିଛି । ଅପରପକ୍ଷରେ ଯୁଦ୍ଧ ପୂର୍ବରୁ ୟୁକ୍ରେନକୁ ଉତ୍ତେଜିତ କରିଥିବା ବିଶ୍ୱର ନେତା ବୋଲାଉଥିବା ଆମେରିକା ଏବେ ଘରୋଇ ରାଜନୀତିରେ ଫସି ରହିଛି । କଥାବାର୍ତ୍ତା ପରେ ଜେଲେନସ୍କି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଯାଇଥିଲେ । ଉକ୍ରେନ୍ ବେଜିଂକୁ ନିଜର ରାଷ୍ଟ୍ରଦୂତ ପଠାଉଛି । ଖାଲି ସେତିକି ନୁହେଁ ଏହି ଆଲୋଚନାକୁ ମଧ୍ୟ ରୁଷ ସ୍ୱାଗତ କରିଛି । ଏବେ ପୁଟିନ୍ କଟକଣାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇ ଯୁଦ୍ଧରେ କେତେ ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବେ ? ସଦ୍ୟତମ ଖବର ହେଉଛି ଯେ ତାଙ୍କ ପୂର୍ବବର୍ତ୍ତୀ ୱାଗନର ଆର୍ମି ବଖମୁତକୁ ଦଖଲ କରିବା ଅସହ୍ୟ ବୋଲି କହି ସହରର ଦଖଲ ଛାଡ଼ିବାକୁ ଘୋଷଣା କରିଛି । ଅର୍ଥାତ୍ ପଡ଼ିଆରେ ଜେଲେନସ୍କି ସେନାର ଆଉ ଏକ ବିଜୟ । ଏବେ ଏହି ନାରକୀୟ ପରିସ୍ଥିତିରୁ ମୁକୁଳିବାର ବାଟ ବାହାରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ସ୍ୱର କଠୋର ହୋଇପାରେ, କିନ୍ତୁ ଯଦି ଚୀନ୍ ମଧ୍ୟସ୍ଥତା କରେ, ତେବେ ହୁଏତ ପୁଟିନ୍ ରାଜି ହେବେ । ଏହି କଥାବାର୍ତ୍ତାରେ ମଧ୍ୟ ଜିନପିଙ୍ଗ ୧୨ ସୂତ୍ରୀ ଯୋଜନାର ପୁନରାବୃତ୍ତି କରିଛନ୍ତି । ଶେଷରେ, ଏହା କ’ଣ ? ଆସନ୍ତୁ ଦେଖିବା….
୧. ସମସ୍ତ ଦେଶର ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱକୁ ସମ୍ମାନ ଦିଅନ୍ତୁ
୨. ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ ମାନସିକତାର ଅନ୍ତ
୩. ଶାନ୍ତି ଆଲୋଚନା ପୁନଃ ଆରମ୍ଭ
୪. ମାନସିକ ଚାପ କୁ ରୋକିବା
୫. ମାନବିକ ସଙ୍କଟର ସମାଧାନ
୬. ଆଣବିକ ଶକ୍ତି କେନ୍ଦ୍ରର ନିରାପତ୍ତା
୭. ପରମାଣୁ ଯୁଦ୍ଧରୁ ଦୂରେଇ ରୁହନ୍ତୁ
୮. ଶସ୍ୟ ରପ୍ତାନି ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ଭାବେ ଜାରି ରହିଛି
୯. ଏକତରଫା କଟକଣା କୁ ବନ୍ଦ କରିବା
୧୦. ଯୋଗାଣ ଶୃଙ୍ଖଳାରେ କୌଣସି ବାଧା ସୃଷ୍ଟି ହେବା ଉଚିତ ନୁହେଁ
୧୧. କ୍ଷୟ ଜନିତ କ୍ଷୟକ୍ଷତିର ଶୀଘ୍ର ଭରଣା କରିବା ଉଚିତ
୧୨. ଯୁଦ୍ଧବନ୍ଦୀଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା
ତାଇଓ୍ଵାନ ଓ ଅରୁଣାଚଳକୁ ନିଜର ବୋଲି ଦାବି କରୁଥିବା ଚୀନର ଏହି ଯୋଜନା ପଢ଼ିଲେ ମଧ୍ୟ ଆମେ ହସିପାରିବା । ପଞ୍ଚଶୀଲର ପାଞ୍ଚଟି ନୀତିକୁ ଧ୍ୟାନର ସହ ଦେଖନ୍ତୁ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ସହ ମେଳ ଖାଆନ୍ତୁ । ଶବ୍ଦ ଓ କର୍ମ ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ରଖିଥିବା ଚୀନର ଚେହେରା ସାମ୍ନାରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିବ । ଏହା ଭିନ୍ନ କଥା ଯେ ଚୀନ ନିଜ ପାଇଁ ନୁହେଁ ବରଂ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏହି ଯୋଜନା କରିଛି । ଯାହାର ଫାଇଦା ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱକୁ । ଏପରିକି ନାଟୋ ମଧ୍ୟ ଆମେରିକାକୁ ବାଦ ଦେଇଛି । ୟୁରୋପ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଛି ଯେ ଆମେରିକାରେ ଯୁଦ୍ଧ ହୋଇଛି ଏବଂ ବର୍ତ୍ତମାନ ଦେଶର ଆକାଉଣ୍ଟକୁ ମଧ୍ୟ ଜାଲିଆତି କରାଯାଉଛି । ଉଭୟ ଶସ୍ୟ ଓ ତୈଳ ଦର ଆକାଶଛୁଆଁ ହୋଇଛି । ଆମେ ମଧ୍ୟ ଏଥିରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇନାହୁଁ । ସେଥିପାଇଁ ଯୁଦ୍ଧର ବାର୍ଷିକୀ ପରେ ବିଶ୍ୱ କୂଟନୀତି ପୁଣି ବଦଳିବାରେ ଲାଗିଛି । ଜର୍ମାନ ଚାନ୍ସେଲର ଓଲ୍ଫ ଶୁଲଜ୍, ୟୁରୋପୀୟ ସଂଘ ପରିଷଦଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଚାର୍ଲସ୍ ମିସେଲ, ସ୍ପେନ୍ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପେଡ୍ରୋ ସାଞ୍ଚେଜ୍ ଏବଂ ଫ୍ରାନ୍ସ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଇମାନୁଏଲ୍ ମାକ୍ରୋନ୍ ଆମେରିକା ସହ ଠିଆ ହୋଇଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା । ଏବେ ୟୁରୋପ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛି ଯେ ଆଟଲାଣ୍ଟିକ ମହାସାଗରରେ ଜଣେ ସହଯୋଗୀ ଚୀନ୍ ସହ ଶତ୍ରୁତା ରଖିବା ଠିକ୍ ନୁହେଁ । ଏବଂ ସେ ଏହା ମଧ୍ୟ ଅନୁଭବ କରନ୍ତି ଯେ ଯୁଦ୍ଧ ଶେଷ କରିବାରେ ଜିନପିଙ୍ଗଙ୍କ ଭୂମିକା ହୋଇପାରେ । ଆଉ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ କଥା ହେଲା, ଭୟ ହେଉଛି ଏମିତି ଏକ ଜିନିଷ ଯାହା କିଛି ବି କରିପାରେ । ଯଦି ଏହି ଯୁଦ୍ଧ ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ଚାଲିବ ତେବେ ପୁଟିନ୍ କେଉଁଠି ନା କେଉଁଠି ପରମାଣୁ ଆକ୍ରମଣ କରିପାରନ୍ତି ବୋଲି ୟୁରୋପୀୟ ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ଆଶଙ୍କା କରୁଛନ୍ତି । ଏବେ ଏସବୁ ଭିତରେ ଚଳିତ ମାସରେ ଆମ ଦେଶରେ ସାଂଘାଇ ସହଯୋଗ ସଂଗଠନ ବୈଠକ ହେବାକୁ ଯାଉଛି । ଆସନ୍ତା ୪ ଓ ୫ ତାରିଖରେ ଗୋଆରେ ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀମାନଙ୍କ ବୈଠକ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବ। ତା’ପରେ ଜୁଲାଇରେ ରାଷ୍ଟ୍ରମୁଖ୍ୟ ଆସିବେ। ଚୀନ ଓ ରୁଷିଆ ଏହି ସଂଗଠନର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଦେଶ । ପୁଟିନଙ୍କ ପାଟିରେ ମୋଦି ଯାହା କହିଥିଲେ ଏବଂ ପୁଟିନ୍ ଓ ଜେଲେନସ୍କିଙ୍କୁ ଜିନପିଙ୍ଗ୍ ଦେଇଥିବା ଡ୍ରାଫ୍ଟର ପରବର୍ତ୍ତୀ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଦିଲ୍ଲୀରେ ସ୍ଥିର ହୋଇଥିବା ଜଣାପଡ଼ିଛି ।