ନବେ ଦଶକ ପରେ କଂଗ୍ରେସ ପୁଣି ଥରେ ବିଭାଜିତ ହେବାକୁ ଯାଉଛି କି ?
ଏହି ବିଭାଜନ ଦଳର ଅସ୍ତିତ୍ୱ ଉପରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଚିହ୍ନ ଲଗାଇବ
କଂଗ୍ରେସକୁ ସବୁ ଦଳର ଜନନୀ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ, କାରଣ ଆରମ୍ଭରୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ଦଳରୁ କେତେ ଦଳ ଗଠନ ହୋଇଛି ଏବଂ କେତେକ ବହୁତ ସଫଳ ହୋଇଛନ୍ତି । ନବେ ଦଶକରେ କଂଗ୍ରେସରୁ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ହୋଇଥିବା ଏନସିପି ଏବଂ ଟିଏମସି ଭଳି ଦଳ ଦେଶର ରାଜନୀତିରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରୁଛନ୍ତି । ସେହିଭଳି, ୨୦୧୧ ମସିହାରେ ଜଗନ୍ ମୋହନ ରେଡ୍ଡୀ କଂଗ୍ରେସରୁ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ହେବା ପରେ ମଧ୍ୟ ସେ ଜଣେ ସଫଳ ନେତା ଭାବରେ ନିଜର ପରିଚୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇଛନ୍ତି । ନବେ ଦଶକରେ କଂଗ୍ରେସ ଦଳରୁ ମୋଟ ୧୯ଟି ଦଳ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲେ ।
ନବେ ଦଶକର କଂଗ୍ରେସର ନେତୃତ୍ୱରେ ଅଧିକାଂଶ ନେତା ଖୁସି ନଥିଲେ ଏବଂ ସେଥିପାଇଁ ସେମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଆକାଂକ୍ଷା ପୂରଣ କରିବା ପାଇଁ ନିଜସ୍ୱ ଦଳ ଗଠନ କରୁଥିଲେ । ବଡ଼ ପ୍ରଶ୍ନ ହେଉଛି ୨୦୨୦ରେ ମଧ୍ୟ ଆମେ କଂଗ୍ରେସ ଭିତରେ ଏତେ ବଡ଼ ବିଭାଜନ ପାଇପାରିବା କି ?
କାରଣ ଦଳର ଅଧିକାଂଶ ନେତା ଏବଂ ବିଶେଷକରି ଯୁବ ନେତାମାନେ ଦଳର ହାଇକମାଣ୍ଡକୁ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ କରନ୍ତି ନାହିଁ । ନବେ ଦଶକ କଂଗ୍ରେସ ଦଳ ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଯନ୍ତ୍ରଣାଦାୟକ ଥିଲା । ୧୯୯୪ରେ, କଂଗ୍ରେସ ନେତା ନାରାୟଣ ଦତ୍ତ ତିୱାରୀ, ଅର୍ଜୁନ ସିଂ ଏବଂ ନଟୱର ସିଂଙ୍କ ଭଳି ନେତାମାନେ ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ କଂଗ୍ରେସକୁ ଭାଙ୍ଗି ନିଜର ଦଳ “ଅଲ ଇଣ୍ଡିଆ ଇନ୍ଦିରା କଂଗ୍ରେସ” ଗଠନ କରିଥିଲେ, ଯାହାକୁ ତିୱାରୀ କଂଗ୍ରେସ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।
ସେହିଭଳି, ୧୯୯୮ରେ ମମତା ବାନାର୍ଜୀ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗରେ ତାଙ୍କର ଅଲ ଇଣ୍ଡିଆ ତୃଣମୂଳ କଂଗ୍ରେସ ଗଠନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଗୋଟିଏ ବର୍ଷ ପରେ ୧୯୯୯ ମସିହାରେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର କଂଗ୍ରେସରେ ଏକ ବଡ଼ ବିଭାଜନ ହୋଇଥିଲା, ଯେତେବେଳେ କଂଗ୍ରେସ ନେତା ଶରଦ ପାୱାର, ପି.ଏ. ସାଙ୍ଗମା ଏବଂ ତାରିକ ଅନୱାରଙ୍କୁ ନେଇଥିଲେ । ମିଳିତଭାବେ ସେମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଜାତୀୟତାବାଦୀ କଂଗ୍ରେସ ପାର୍ଟି ଗଠନ କଲେ । ଆଜି ପୁଣିଥରେ କଂଗ୍ରେସ ଦଳ ଏପରି ଏକ ଆଗ୍ନେୟଗିରି ପରି ହୋଇଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଚାପ ବଢ଼ୁଛି ଏବଂ ଏହା ଯେକୌଣସି ସମୟରେ ବିସ୍ଫୋରଣ ହୋଇପାରେ । ଯୁବନେତା ତଥା ବରିଷ୍ଠ ନେତାଙ୍କ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଦଳର ହାଇକମାଣ୍ଡ ବିଭାଜିତ ମନେହୁଏ ।
୨୦୧୭ରେ ଯେତେବେଳେ ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧୀ କଂଗ୍ରେସର ସଭାପତି ହୋଇଥିଲେ ସେତେବେଳେ ସେ ଯୁବ ନେତାମାନଙ୍କୁ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦେଇଥିଲେ । ଅଶୋକ ତନୱାରଙ୍କୁ ହରିୟାଣା କଂଗ୍ରେସର ସଚିବ, ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡର ଯୁବ ନେତା ଅଜୟ କୁମାରଙ୍କୁ କଂଗ୍ରେସ ସଭାପତି କରାଯାଇଥିଲା । ବିହାରରେ ଅଶୋକ କୁମାର ଚୌଧୁରୀଙ୍କୁ କ୍ଷମତାଡୋରୀ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ପଞ୍ଜାବରେ ନବଜୋତ ସିଂ ସିଦ୍ଧୁଙ୍କୁ ରାହୁଲ ଖୋଲା ଛାଡ଼ି ଦେଇଥିଲା ।
ତେବେ ସୋନିଆ କଂଗ୍ରେସର ସଭାନେତ୍ରୀ ପଦ ଗ୍ରହଣ କରିବା ମାତ୍ରେ ବରିଷ୍ଠ ନେତାମାନେ ଯୁବକମାନଙ୍କ ଉପରେ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦେବାକୁ ଆସିଥିଲେ । ଫଳାଫଳ ହେଲା ଅଶୋକ ତନୱାର, ଅଜୟ କୁମାର, ସିଦ୍ଧୁ ଏବଂ ଅଶୋକ କୁମାର ଦଳ ଛାଡ଼ିଛନ୍ତି । ଏଥିସହ ଦଳର ଉଚ୍ଚତମ ନେତା ତଥା ରାହୁଲଙ୍କ ନିକଟତମ ଜ୍ୟୋତିରାଦିତ୍ୟ ସିନ୍ଧିଆ ମଧ୍ୟ ବିଜେପିରେ ଯୋଗ ଦେଇଛନ୍ତି । ବର୍ତ୍ତମାନ ସଚିନ ପାଇଲଟ ମଧ୍ୟ ସମାନ ରାସ୍ତାରେ ଅଛନ୍ତି ।
ଆଜି କଂଗ୍ରେସ ପାର୍ଟିରେ ପାଇଲଟଙ୍କ ପରି ଅସଂଖ୍ୟ ହତାଶ ନେତା ଅଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ଦଳର ହାଇ କମାଣ୍ଡଙ୍କ ଆଚରଣରେ ଆଦୌ ଖୁସି ନୁହଁନ୍ତି । ଯେତେବେଳେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର କାଶ୍ମୀରରୁ ଧାରା ୩୭୦ହଟାଇଲେ ଏହାର ଏକ ଉଦାହରଣ ଦେଖାଗଲା । ସେହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ, କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ହାଇକମାଣ୍ଡ ବ୍ୟତୀତ ସମଗ୍ର ହରିୟାଣା କଂଗ୍ରେସ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କୁ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲା।
ସେହିଭଳି, ଯେତେବେଳେ ୨୦୧୯ରେ ହରିୟାଣା ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା, ସେତେବେଳେ ହୁଡା ସମର୍ଥକମାନେ ଗାନ୍ଧୀ ପରିବାରକୁ ସେମାନଙ୍କ ରାଲିର ପୋଷ୍ଟରରେ କୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ରଖି ନଥିଲେ । ତେବେ ପାର୍ଟି ହାଇକମାଣ୍ଡ କୌଣସି ପ୍ରକାରେ ଭୁପେନ୍ଦ୍ର ସିଂ ହୁଡାଙ୍କ ଅସନ୍ତୋଷକୁ ଦୂର କରି ହୁଡାଙ୍କ ବିଦ୍ରୋହ ଶାନ୍ତ ହେବାକୁ ଲାଗିଲା । କିନ୍ତୁ ହୁଡା ଅଲଗା ହେବାର ସଙ୍କେତ ଦେଇଥିଲେ ।
ବର୍ତ୍ତମାନ ରାଜସ୍ଥାନରେ କିଛି ସମାନ ଚିତ୍ର ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି, ଯେଉଁଠାରେ ପାଇଲଟ ନିଜର ଆଞ୍ଚଳିକ ଦଳ ଗଠନ କରିବେ, ଯାହା ସେମାନେ ପୂର୍ବରୁ ସୂଚିତ କରିଛନ୍ତି । ସେ ସିନ୍ଧିଆ ମାର୍ଗ ନେବେ ନାହିଁ ବୋଲି ବୁଧବାର ସଚିନ ପାଇଲଟ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି । ସଚିନ ପାଇଲଟ ବିଜେପିର ହାତ ଧରି ଏହାକୁ ନିଜର ଆତ୍ମ ସମ୍ମାନ ପାଇଁ ଲଢ଼େଇ କରି ଦଳରେ ନିଜର ସ୍ଥିତି ବୃଦ୍ଧି କରିନାହାଁନ୍ତି ଏବଂ ବୋଧହୁଏ ସେଥିପାଇଁ ଜିତିନ ପ୍ରସାଦ ଏବଂ ପ୍ରିୟା ଦତ୍ତଙ୍କ ଭଳି ଯୁବ ନେତାମାନେ ତାଙ୍କ ସମର୍ଥନରେ ବାହାରିଛନ୍ତି ।
କଂଗ୍ରେସ ନେତା ଜିତିନ ପ୍ରସାଦ ଦଳ ଛାଡ଼ିବାକୁ ଅନେକ ଥର ସୂଚିତ କରିଛନ୍ତି । ୨୦୧୯ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନରେ କୌଣସି ପ୍ରମୁଖ ଦାୟିତ୍ୱ ପାଇ ନ ଥିବାରୁ ଜିତିନ କଂଗ୍ରେସକୁ ଆଦୌ ଖୁସି ନଥିଲେ । ଏହା ପରେ ସେ କଂଗ୍ରେସ ଦଳ ଛାଡ଼ିପାରନ୍ତି ବୋଲି ଖବର ମିଳିଥିଲା । ବର୍ତ୍ତମାନ ଯେତେବେଳେ ପାଇଲଟ ପାର୍ଟିରେ ଅଲଗା ହେଉଛନ୍ତି, ସେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ପ୍ରକାଶ କରି ପାଇଲଟଙ୍କ ସମର୍ଥନରେ କହିଛନ୍ତି ।
ଜିତିନ ପ୍ରସାଦ ଟୁଇଟ୍ କରି କହିଛନ୍ତି, ମୁଁ କେବଳ ସଚିନ ପାଇଲଟଙ୍କ ସହ କାମ କରିନାହିଁ, ସେ ମୋର ଜଣେ ଭଲ ବନ୍ଧୁ ମଧ୍ୟ । କଂଗ୍ରେସରେ ମଧ୍ୟ ଏହି ଦୁଇ ନେତା ପୂର୍ଣ୍ଣ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ହୋଇ ଦଳ ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି ବୋଲି କେହି ଅସ୍ୱୀକାର କରିପାରିବେ ନାହିଁ। ତେଣୁ ମୁଁ ଆଶା କରୁଛି ଯେ ଏହି ପରିସ୍ଥିତି (ରାଜସ୍ଥାନ କଂଗ୍ରେସ) ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ସୁଧୁରିବ, ମୁଁ ଦୁଃଖିତ ଯେ ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତି ଆସିଛି ।
କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ଅନେକ ଦଳର ନେତା ସଚିନ ପାଇଲଟଙ୍କ ସମର୍ଥନରେ ଅଛନ୍ତି ଏବଂ ଦଳର ହାଇ କମାଣ୍ଡ ଏହାର ଉପଯୁକ୍ତ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବାକୁ ଅପେକ୍ଷା କରିଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ପାଇଲଟଙ୍କ ସପକ୍ଷରେ କୌଣସି ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇ ନାହିଁ ।
ବର୍ତ୍ତମାନ ଯଦି ହୁଡା ଏବଂ ଜିତିନ ପ୍ରସାଦଙ୍କ ପରି ଅନେକ କଂଗ୍ରେସ ନେତା ସଚିନ ପାଇଲଟଙ୍କ ସହ ମିଶି ନୂଆ ଦଳ ଗଠନ କରନ୍ତି, ତେବେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ରାଜ୍ୟରେ ତିଷ୍ଠି ରହିବା ପାଇଁ ସଂଗ୍ରାମ କରୁଥିବା କଂଗ୍ରେସ ପାଇଁ ଏହା ଏକ ବଡ଼ ଧକ୍କା ହେବ । ଅର୍ଥାତ୍ ଯଦି ଆଗାମୀ ସମୟରେ ରାଜସ୍ଥାନ, ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ ଏବଂ ହରିୟାଣାରେ ବିଭାଜନ ହୁଏ, ତେବେ କଂଗ୍ରେସ ଏହି ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକରୁ ସବୁଦିନ ପାଇଁ ନିଶ୍ଚିତଭାବରେ ହଟିଯିବ ।
ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଯଦି ଦଳର ନେତୃତ୍ୱ ଏବଂ ହାଇକମାଣ୍ଡ ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ବଡ଼ ପରିବର୍ତ୍ତନ ନହୁଏ, ତେବେ ଏହି ଦଳରେ ପୁଣି ଏକ ବଡ଼ ବିଭାଜନ ହେବ, ଯେଉଁଠାରେ ପାର୍ଟିରେ ମଣିଶଙ୍କର ଆୟର, ଗୁଲାମ ନବୀ ଆଜାଦ, କପିଲ ସିବଲ, ଅଶୋକ ଗେହଲୋଟ ଏବଂ କମଲ ନାଥଙ୍କ ଭଳି ପୁରୁଣା ନେତା ଅଛନ୍ତି । ମୋଟ ଉପରେ, ଏକ ନୂତନ ଦଳ ଗଠନ ହୋଇଛି ଏବଂ ଯଦି ଏହା ସଫଳ ହୁଏ, ତେବେ ହିନ୍ଦୀ ବେଲ୍ଟ ରାଜ୍ୟରୁ କଂଗ୍ରେସ ହଟିଯିବା ନିଶ୍ଚିତ।