ବିବାଦୀୟ ମାନଚିତ୍ରକୁ ନେପାଳୀ ସଂସଦର ଅନୁମୋଦନ
ନେପାଳର ଲୋୟର ସଂସଦର ପ୍ରତିନିଧୀ ଗୃହଦ୍ୱାରା ଦେଶର ନୂତନ ତଥା ବିବାଦୀୟ ମାନଚିତ୍ରରେ ଉପସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିବା ସାମ୍ବିଧାନିକ ସଂଶୋଧନ ବିଲ୍ ସର୍ବସମ୍ମତି କ୍ରମେ ପାରିତ ହୋଇଛି । ଭାରତ ସହିତ ଅଘଟଣ ମଧ୍ୟରେ ନେପାଳ ଏହି ନୂତନ ମାନଚିତ୍ରରେ ଲିପୁଲେଖ, କାଲାପାନି ଏବଂ ଲିମ୍ପିୟାଧୁରାକୁ ନିଜ ଅଞ୍ଚଳରେ ଦେଖାଇଛି । ଦେଶର ମାନଚିତ୍ରରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବା ପାଇଁ ସମ୍ବିଧାନ ସଂଶୋଧନ ବିଲ୍ ଉପରେ ଆଲୋଚନା ପାଇଁ ଆଇନ, ନ୍ୟାୟ ଏବଂ ସଂସଦୀୟ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରୀ ଶିବମାୟା ଥମ୍ବୁଙ୍ଗଫେଙ୍କଦ୍ୱାରା ଏହା ଉପସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିଲା ।
ଅନୁମୋଦନ ପାଇଁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ନିକଟକୁ ପଠାଯିବ
ଏହି ସମ୍ବିଧାନ ସଂଶୋଧନ ବିଲ୍ ବର୍ତ୍ତମାନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ବିଦ୍ୟା ଭଣ୍ଡାରୀଙ୍କ ଅନୁମୋଦନ ପାଇଁ ପଠାଯିବ । ଦସ୍ତଖତ ହେବାମାତ୍ରେ ନୂତନ ମାନଚିତ୍ର ଆଇନର ରୂପ ନେବ । ମଙ୍ଗଳବାର ସନ୍ଧ୍ୟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନେପାଳ ସଂସଦରେ ଏହି ମାନଚିତ୍ର ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇଥିଲା । ଏଥିସହ ନେପାଳର ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରଦୀପ କୁମାର ଗୟାୱାଲି ପୁଣିଥରେ ଭାରତକୁ ବୁଝାମଣା କରିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଛନ୍ତି ।
ତେଣୁ ପୂର୍ବରୁ ପାସ୍ ହୋଇନାହିଁ
ଗତ ମାସରେ ସମ୍ବିଧାନ ସଂଶୋଧନ ପ୍ରସ୍ତାବ ସଂସଦରେ ଉପସ୍ଥାପିତ ହେବାକୁ ଥିଲା କିନ୍ତୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କେ.ପି ଶର୍ମା ଓଲି କହିଛନ୍ତି ଯେ ସେ ଏକ ସର୍ବଦଳୀୟ ବୈଠକ ଡାକିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି ଯାହାପରେ ଏହାକୁ ଆଗକୁ ନିଆଯାଇପାରିବ ନାହିଁ । ସମ୍ବିଧାନର ତୃତୀୟ ସୂଚୀରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ନେପାଳର ରାଜନୈତିକ ମାନଚିତ୍ରରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପ୍ରସ୍ତାବରେ ଏହି ବିଲ୍ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦିଆଯାଇଛି । ସମ୍ବିଧାନରେ ସଂଶୋଧନ ପାଇଁ ସଂସଦରେ ଦୁଇ-ତୃତୀୟାଂଶ ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠତା ଆବଶ୍ୟକ ।
ବିବାଦ କ’ଣ ଥିଲା ?
ଭାରତର ସ୍କ୍ରିପ୍ଟରେ ମାନସରୋବର ଲିଙ୍କ୍ ସୃଷ୍ଟି ଉପରେ ନେପାଳ ଦୃଢ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ପ୍ରକାଶ କରିଛି । ସେ ଦାବି କରିଛନ୍ତି ଯେ ଲିପୁଲେଖ, କାଲାପାନି ଏବଂ ଲିମ୍ପିୟାଧୁରା ତାଙ୍କ ଅଧୀନରେ ଅଛନ୍ତି । ଏହାର ଉତ୍ତରରେ ନେପାଳ ଏହାର ନୂତନ ମାନଚିତ୍ର ପ୍ରକାଶ କରିଛି ଯେଉଁଥିରେ ଏହି ତିନୋଟି କ୍ଷେତ୍ର ଦର୍ଶାଯାଇଛି । ଦେଶର ସଂସଦରେ ଏହି ମାନଚିତ୍ର ପାରିତ ହେବା ପାଇଁ ସମ୍ବିଧାନରେ ସଂଶୋଧନ ଆଣିବାବେଳେ ସମସ୍ତ ଦଳ ଏକାଠି ହୋଇଥିଲେ। ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କେ.ପି ଶର୍ମା ଓଲି ଭାରତ ପ୍ରତି କଠୋର ମନୋଭାବ ରଖିଥିଲେ ।
ରାସ୍ତାର ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ନୂତନ ମାନଚିତ୍ର
ଯେତେବେଳେ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରୀ ରାଜନାଥ ସିଂ ଲିପୁଲେଖରୁ କୈଳାଶ ମାନସରୋବର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ମାର୍ଗ ଉଦ୍ଘାଟନ କରିଥିଲେ ସେତେବେଳେ ନେପାଳ ଏହାକୁ ବିରୋଧ କରିଥିଲା । ଏହା ପରେ ୧୮ ମଇରେ ନେପାଳ ଏକ ନୂତନ ମାନଚିତ୍ର ପ୍ରକାଶ କଲା । ଭାରତ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ କହିଛି ଯେ ‘ନେପାଳ ଭାରତର ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ ଏବଂ ଆଞ୍ଚଳିକ ଅଖଣ୍ଡତାକୁ ସମ୍ମାନ ଦେବା ଉଚିତ । ନେପାଳର ନେତୃତ୍ୱ ଏକ ପରିବେଶ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଉଚିତ ଯାହା ବସି କଥା ହୋଇପାରେ ।
ଭାରତ କହିଛି, ଦାବି ଗ୍ରହଣୀୟ ନୁହେଁ
ନିକଟରେ ଭାରତ ଏହା ଉପରେ ଦୁଃଖ ପ୍ରକାଶ କରି କହିଛି ଯେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ‘କୃତ୍ରିମ ଭାବରେ ଅତିରିକ୍ତ ଦାବି’ ଗ୍ରହଣ କରିବ ନାହିଁ ଏବଂ ପଡ଼ୋଶୀ ଦେଶକୁ ଏଭଳି ‘ଅନ୍ୟାୟ ମାନଚିତ୍ର ଦାବି’ରୁ ଦୂରେଇ ରହିବାକୁ କହିଛି । ପ୍ରତିରକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରୀ ରାଜନାଥ ସିଂ ୮ମଇରେ ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶର ରଣନୈତିକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଲିପୁଲେଖ ପାସକୁ ସଂଯୋଗ କରୁଥିବା ୮୦କିଲୋମିଟର ଦୂରତାର ଉଦ୍ଘାଟନ କରିବା ପରେ ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ ତିକ୍ତ ହୋଇଯାଇଥିଲା ।
ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଖରାପ ସମ୍ପର୍କ ଆରମ୍ଭ
ନେପାଳର ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ଭାରତ ସହ ତାଙ୍କ ସମ୍ପର୍କ ଉପରେ ଗଭୀର ପ୍ରଭାବ ପକାଉଛି । ଭାରତ ଏହାର ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱକୁ ସାମ୍ନା କରିବ ନାହିଁ ବୋଲି ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛି । ବୈଦେଶିକ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରାଳୟ ପକ୍ଷରୁ କୁହାଯାଇଥିଲା ଯେ ଏହି ସୀମା ବିବାଦର ସମାଧାନ ପାଇଁ ବୁଝାମଣା ମାଧ୍ୟମରେ ଅଗ୍ରଗତି କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ । ଏହାପରେ ନେପାଳ ପିଥୋରାଗଡ଼ ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ସୀମାରେ ଏକ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା ସଡ଼କ ପ୍ରକଳ୍ପ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା । ଏହି ରାସ୍ତା ରଣନୈତିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଏବଂ ସେହି ଅଞ୍ଚଳରେ ଯେଉଁଠାରେ ନେପାଳ ନିଜର ଦଖଲକୁ ଦୃଢ କରିଆସୁଛି।
ମାନଚିତ୍ର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଓଲିଙ୍କ ଚେୟାର ସୁରକ୍ଷା କରିଛି କି ?
ନେପାଳର ନ୍ୟୁଜ୍ ସାଇଟ୍ କାଠମାଣ୍ଡୁ ପୋଷ୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ନେପାଳର କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟିର ପୁଶି କମଲ ଦହଲ ଏବଂ ବରିଷ୍ଠ ନେତା ମାଧବ କୁମାର ନେପାଳ କ୍ୟାମ୍ପରୁ ଅଲିଙ୍କ ଇସ୍ତଫା ଦାବି କରିଥିଲେ କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ନିରବତା ରହିଛି। ମାଧବଙ୍କର ଜଣେ ସହକର୍ମୀଙ୍କ କହିବାନୁସାରେ, ଦେଶର ପରିସ୍ଥିତି ଅତ୍ୟନ୍ତ ଭୟଙ୍କର ଏବଂ ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଇସ୍ତଫା ଦାବି କରିବା ଅନୈତିକ ଅଟେ । ତେବେ ବିରୋଧୀ ଶିବିର ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ କହିଛି ଯେ ବଜେଟ୍ ଏବଂ ନୂତନ ମାନଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ପାସ୍ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ଚାହିଦା ସ୍କ୍ରାପ୍ ହୋଇନାହିଁ । ଏହି ପୋଷ୍ଟ ପାର୍ଟି ଭିତରେ ଥିବା ଅନେକ ଲୋକଙ୍କ ଉଦ୍ଧେଶ୍ୟରେ ଦର୍ଶାଇଛି ଯେ ଭାରତ ସହ ସୀମା ବିବାଦ ଓଲିଙ୍କୁ ବଞ୍ଚାଇ ଦେଇଛି ।