ପୁଲ୍ୱାମା ଆତଙ୍କୀ ଆକ୍ରମଣ: ଦୋମୁହାଁ ନୀତିରେ ପୂର୍ଣ୍ଣଚ୍ଛେଦ
ଛାତ୍ର, ଭାରତୀୟ ଜନସଞ୍ଚାର ସଂସ୍ଥାନ, ଢେଙ୍କାନାଳ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଆଲେଖ୍ୟରେ ପ୍ରତିଫଳିତ ମତାମତ ଲେଖକଙ୍କ ନିଜସ୍ଵ।
ଜମ୍ମୁକାଶ୍ମୀରର ପୁଲୱାମାଠାରେ ଆତଙ୍କବାଦୀ ଆକ୍ରମଣରେ ୪୦ରୁ ଅଧିକ ସିଆର୍ପିଏଫ୍ ଯବାନ ସହିଦ ଘଟଣା ଦେଶରେ ବେଶ ଶୋକାକୁଳ ପରିବେଶ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି । ସାରା ଦେଶରେ ପଡ଼ିଶା ଦେଶ ପାକିସ୍ଥାନ ପ୍ରତି ଘୃଣା ଓ କ୍ରୋଧ ବଢିବାରେ ଲାଗିଛି । ଏମିତି ସ୍ଥିତିରେ ଆତଙ୍କୀ ସଂଗଠନ ପ୍ରତି ପାକିସ୍ତାନର କୋହଳ ମନୋଭାବ ଓ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ବାଣିଜ୍ୟିକ ସଂପର୍କକୁ ଆହୁରି ଖରାପ କରିଛି । ପୁଲୱାମା ଘଟଣାକୁ ୨୪ଘଣ୍ଟା ନ ପୂରୁଣୁ ମୋଦି ସରକାର ପାକିସ୍ତାନ ବିରୋଧରେ ଏକ ଦୃଢ ପଦେକ୍ଷପ ନେଇଛନ୍ତି । ଭାରତ ବିଶ୍ୱ ବାଣିଜ୍ୟ ସଂଘ(ଡବ୍ଲୁଟିଓ) ଦ୍ୱାରା ଅନୁବନ୍ଧିତ ହୋଇଥିବାରୁ ୧୯୯୬ ମସିହାରୁ ପ୍ରାୟ ସବୁ ଦେଶକୁ ସର୍ବାଧିକ ଅନୁଗୃହୀତ ରାଷ୍ଟ୍ରର ମାନ୍ୟତା ପ୍ରଦାନ କରିଛି । ଏହି କ୍ରମରେ ପାକିସ୍ତାନକୁ ମଧ୍ୟ ସର୍ବାଧିକ ଅନୁଗୃହୀତ ରାଷ୍ଟ୍ରର ମାନ୍ୟତା(ଏମ୍ଏଫ୍ଏନ୍) ଦେଇଥିଲା । ମାତ୍ର ପୁଲୱାମା ଘଟଣା ପରେ ଭାରତ ପାକିସ୍ତାନଠାରୁ ଏହି ମାନ୍ୟତା ହଟାଇ ନେଇଛି ।
ଏମ୍ଏଫ୍ଏନ୍ କ’ଣ
ବିଶ୍ୱ ବାଣିଜ୍ୟ ସଂଘରେ ଅନୁବନ୍ଧିତ ଥିବା ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ଦେଶ ପରସ୍ପରକୁ ଏହି ମାନ୍ୟତା ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି । ବାଣିଜ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପରସ୍ପର ସହଯୋଗୀ ମନୋଭାବ ରଖିବା ସହ ନିରପେକ୍ଷ ବାଣିଜ୍ୟକୁ ପ୍ର୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବା ଏହି ମାନ୍ୟତାର ମୂଳ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ । ମନେକର କୌଣସି ଅନୁବନ୍ଧିତ ଦେଶ ଅନ୍ୟ ଏକ ଅନୁବନ୍ଧିତ ଦେଶକୁ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଦ୍ରବ୍ୟର ଆମଦାନୀ ଉପରେ ଶୁଳ୍କଛାଡକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେଉଛି, ତେବେ ଅନ୍ୟ ଅନୁବନ୍ଧିତ ଦେଶକୁ ମଧ୍ୟ ସମାନ ପରିମାଣର ଶୁଳ୍କ ଛାଡ କରିବା ଏକପ୍ରକାର ବାଧ୍ୟ । ମାତ୍ର ଏମ୍ଏଫ୍ଏନ୍ର ଉଚ୍ଛେଦ ପରେ ଶୁଳ୍କ ଛାଡ କରିବା ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ନୁହେଁ । ଭାରତ ଧାରା ୨୧(ଖ) ସେକ୍ସନ୍ ‘ସି’ ଆଧାରରେ ପାକିସ୍ତାନକୁ ଏହି ମାନ୍ୟତା ତାଲିକାରୁ କାଢି ଦେଇଛି ।
ଭାରତ-ପାକ୍ ବାଣିଜ୍ୟିକ ସମ୍ପର୍କ
ପୂର୍ବ ଦିନଗୁଡି଼କରେ ମଧ୍ୟ ଭାରତ ଓ ପାକିସ୍ତାନ ମଧ୍ୟରେ ବାଣିଜ୍ୟ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଏତେଟା ଭଲ ନଥିଲା । ଉଭୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ହେଉଥିବା ବାଣିଜ୍ୟ କାରବାର ସିଧାସଳଖ ନହୋଇ ୟୁନାଇଟେଡ୍ ଆରବ ଏମିରେଟ୍ସ(ୟୁଏଇ) ଭଳି ଦେଶର ମଧ୍ୟସ୍ଥତାରେ ଚାଲିଛି । ଏହା ଦର୍ଶାଉଛି ଯେ, ଉଭୟ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ବିଶ୍ୱାସ ଜନ୍ମିବା ସମ୍ଭବପର ହେଉନାହିଁ । ଏପରିକି ପାକିସ୍ତାନ କେବଳ ୧୩୮ଟି ଦ୍ରବ୍ୟ ଅଟାରୀ-ୱାଘା ସ୍ଥଳଭାଗଦେଇ ଆମଦାନି କରୁଛି । ଏହାବ୍ୟତୀତ ଉଭୟ ଦେଶ ସମୟ ସମୟରେ କିଛି ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ଦ୍ରବ୍ୟର ତାଲିକା ପ୍ରକାଶ କରି ଆସିଛନ୍ତି, ଯାହା ଉପରେ କୌଣସି ଶୁଳ୍କଛାଡ ଦିଆଯାଉନାହିଁ ।
ହେଲେ ଏମ୍ଏଫ୍ଏନ୍ ମାନ୍ୟତା ହଟାଇବା ପରେ ବ୍ୟାପାର ଅଧିକ ଜଟିଳ ହୋଇଛି । କାରଣ ପାକିସ୍ତାନକୁ ରପ୍ତାନି ହେଉଥିବା ଦ୍ରବ୍ୟ ଉପରେ ଭାରତ ଅଧିକ ଶୁଳ୍କ ଲାଗୁ କରିବାରେ ଡବ୍ଲୁଟିଓର କୌଣସି କଟକଣା ରହିବ ନାହିଁ । ତେଣୁ ଭାରତ ଏମ୍ଏଫ୍ଏନ୍ ମାନ୍ୟତା ହଟାଇ ଏବେ ପାକିସ୍ତାନକୁ ରପ୍ତାନୀ ହେଉଥିବା ଦ୍ରବ୍ୟ ଉପରେ ଅଧିକ ଶୁଳ୍କ ଲାଗୁ କରିଛି । ଗତ ୧୫ ତାରିଖରେ ସରକାରଙ୍କ ଘୋଷଣା ଅନୁଯାୟୀ ପାକିସ୍ତାନ ରପ୍ତାନି କରୁଥିବା ସବୁ ପ୍ରକାର ସାମଗ୍ରୀ ଉପରେ ୨୦୦ ପ୍ରତିଶତର ସୀମା ଶୁଳ୍କ ଲାଗୁ କରିଛି ।
ଭାରତର ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ଦ୍ରବ୍ୟ ତାଲିକାରେ ୬୧୪ଟି ଦ୍ରବ୍ୟକୁ ସାମିଲ କରିଥିବା ବେଳେ ପାକିସ୍ତାନ୯୩୬ଟି ଦ୍ରବ୍ୟକୁ ସାମିଲ କରିଛି । ଦୀର୍ଘଦିନ ଧରି ପାକିସ୍ତାନ ଏକ ନକରାତ୍ମକ ତାଲିକା ମଧ୍ୟ ପ୍ରକାଶ କରିଆସୁଛି, ଯାହା ଫଳରେ ପାକିସ୍ତାନକୁ ୧୨୦୯ଟି ଦ୍ରବ୍ୟର ଆମଦାନି ଓ ରପ୍ତାନିରେ ରୋକ ଲାଗିଛି । ସ୍ଥିତିକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କଲେ ସହଜରେ ଅନୁମାନ କରାଯାଇପାରୁଛି ଯେ, ଭାରତ ଓ ପାକିସ୍ତାନ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ବାଣିଜ୍ୟ କାରବାର ଏକ ଔପଚାରିକତା ମାତ୍ର । ଭାରତ ଓ ପାକିସ୍ତାନ ମଧ୍ୟରେ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ବାଣିଜ୍ୟ କାରବାର ପରିମାଣ ୨.୪ ବିଲିଅନ୍ ସ୍ତରରେ ରହିଛି । ଭାରତ ପାକିସ୍ତାନ ସହ କରୁଥିବା ବାଣିଜ୍ୟ କାରବାର ପରିମାଣ ଚିଲି ଓ ବାଂଲାଦେଶଠାରୁ ମଧ୍ୟ କମ୍ ।
କ’ଣ ଆସେ ଆଉ ଯାଏ
ପାକିସ୍ତାନଠାରୁ ଭାରତ ସତେଜ ଫଳ, ସିମେଣ୍ଟ, ଚମଡା ଭଳି ଖୁବ୍ କମ୍ ଦ୍ରବ୍ୟ ଏବଂ ଖୁବ୍ କମ୍ ପରିମାଣରେ ଆମଦାନି କରିଥାଏ । ଭାରତର ବାର୍ଷିକ ରପ୍ତାନି ପରିମାଣ ୩୦୩ ବିଲିୟନ୍ ଡଲାରରୁ ଊଦ୍ଧ୍ୱର୍ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ପାକିସ୍ତାନର ବାର୍ଷିକ ରପ୍ତାନି ୨୭ ବିଲିୟନ୍ରୁ ମଧ୍ୟ କମ୍ । ତେଣୁ ଭାରତ ପାକିସ୍ତାନ ସହ ବାଣିଜ୍ୟ କାରବାର ତୁଟାଇବା ଦ୍ୱାରା ପାକିସ୍ତାନ ହିଁ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହେବ । ଭାରତ ଉପରେ ଏହାର ସାମାନ୍ୟ ପ୍ରଭାବ ପଡି଼ବ । ମାତ୍ର ଭାରତ ଏକ ବୃହତ ବଜାର ହୋଇଥିବାରୁ ବିଶେଷ ପ୍ରଭାବ ପଡିବ ନାହିଁ ବୋଲି ଅର୍ଥନୈତିକ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ଆକଳନ କରୁଛନ୍ତି ।
ପ୍ରଭାବ
ଅପରପକ୍ଷରେ ପାକିସ୍ତାନ ଏକ ବଡ଼ ଅର୍ଥନୈତିକ ବଜାରକୁ ହରାଇବ । ଯାହାର ପ୍ରଭାବ ଛୋଟ ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଧିକ ଦେଖାଯିବ । ଛୋଟ ବ୍ୟବସାୟୀମାନେ ପାଖ ଦେଶରୁ ଦ୍ରବ୍ୟ ଆଣି ସହଜରେ ବ୍ୟବସାୟ କରିପାରୁଥିଲେ । ଏହା ଆଉ ଏବେ ସମ୍ଭବ ହେବ ନାହିଁ ।
କୂଟନୀତି
ଭାରତ ଏମ୍ଏଫ୍ଏନ୍ ମାନ୍ୟତା ଛଡାଇ ପାକିସ୍ତାନକୁ ଅର୍ଥନୈତିକ ସ୍ତରରେ ପରାସ୍ତ କରିବାକୁ ଉଦ୍ୟମ କରିଛି । ଏହାସହ ଭାରତର ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି କୂଟନୈତିକ ସ୍ତରରେ ଏକ ବଡ ବିଜୟ ବୋଲି କୁହାଯାଇପାରେ । ଏହି ପଦକ୍ଷପେ ନେଇ ଭାରତ ନିଜ ଆଭିମୁଖ୍ୟକୁ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛି । ଏହାସହ ବିଶ୍ୱର ଏଧିକାଂଶ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଦେଶ ଭାରତକୁ ନୈତିକ ସମର୍ଥନ ଦେବାସହ ପାକିସ୍ତାନକୁ ନିନ୍ଦା କରୁଛନ୍ତି ।
ଭାରତ ପାକିସ୍ତାନ ବିପକ୍ଷରେ ଏଭଳି ଏକ ଅସ୍ୱାଭାବିକ ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛି, ଯାହା ପାକିସ୍ତାନର ଉଭୟ ରାଜନୈତିକ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ ସ୍ଥିତିକୁ ବିଗାଡି ଦେଇପାରେ । ଏହାଛଡା ଭାରତର ପ୍ରମୁଖ ତଦନ୍ତକାରୀ ସଂସ୍ଥା ଏବେ ସାକ୍ଷୀ ପ୍ରମାଣ ଯୋଗାଡରେ ଲାଗିପଡିଛନ୍ତି । କାରଣ ଭାରତ ଏ ସବୁକୁ ଅସ୍ତ୍ର କରି ଫାଇନାନ୍ସିଆଲ୍ ଆକ୍ସନ୍ ଟ୍ୟାକ୍ସ ଫୋର୍ସରେ ନିଜ ଦାବି ଉପସ୍ଥାପିତ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛି । ଆତଙ୍କବାଦୀ ସଂଗଠନର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଉପରେ ନଜର ରଖୁଥିବା ଏହି ସଂସ୍ଥାକୁ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ କରିପାରିଲେ ପାକିସ୍ତାନକୁ କଳା ତାଲିକାଭୁକ୍ତ କରିବା ସହଜ ହୋଇପାରିବ ।