ଜୁନ୍ ୩୦ ସୁଦ୍ଧା ୮୦% ଶ୍ରମିକ ସେମାନଙ୍କ ଘରେ ପହଞ୍ଚିବେ
କେନ୍ଦ୍ର ଅନୁଯାୟୀ, ୪ କୋଟିରୁ ୭୫ ଲକ୍ଷ ପ୍ରବାସୀ ଶ୍ରମିକ ଘରେ ପହଞ୍ଚିଛନ୍ତି
ଲକ୍ଡାଉନ୍ରେ ରୋଜି ରୁଟି ସଙ୍କଟ ଯୋଗୁଁ ହଇରାଣ ହୋଇଥିଲେ ପ୍ରବାସୀ ଶ୍ରମିକ
ଚାଲିଚାଲି, ସାଇକେଲ ଏବଂ ଟ୍ରକରେ ଘରକୁ ଯାଉଛନ୍ତି ପ୍ରବାସୀ ଶ୍ରମିକ
ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶରୁ ମୋଟ ୨୧ ଲକ୍ଷ ପ୍ରବାସୀ ଘରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ
କରୋନା ଲକ୍ଡାଉନ୍ରେ ପ୍ରବାସୀ ଶ୍ରମିକମାନେ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ କ୍ଷତି ସହିଛନ୍ତି । ବ୍ୟବସାୟ ବନ୍ଦ ହେତୁ ସେମାନଙ୍କ ସାମ୍ନାରେ ଜୀବିକାର ସଙ୍କଟ ଦେଖାଦେଇଛି ଏବଂ ତେଣୁ ସେମାନେ ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ଘର ଆଡ଼କୁ ପଳାଇଯାଉଛନ୍ତି । ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ଉଦ୍ୟମ ସତ୍ତ୍ୱେ ସେମାନଙ୍କ ପଳାୟନ ବନ୍ଦ ହେଉନାହିଁ । ଶ୍ରମିକମାନେ କେବଳ ବସ୍ ଏବଂ ଟ୍ରେନ୍ ଯୋଗେ ନିଜ ରାଜ୍ୟରେ ପହଞ୍ଚୁନାହାଁନ୍ତି, ବରଂ ବହୁ ସଂଖ୍ୟକ ଲୋକ ପାଦଚାଲି ଚାଲି, ସାଇକେଲରେ କିମ୍ବା ଟ୍ରକରେ ପଳାୟନ କରୁଛନ୍ତି ।
କେନ୍ଦ୍ର କହିଛି ଯେ ପ୍ରାୟ ଚାରି କୋଟି ପ୍ରବାସୀ ଶ୍ରମିକ ଦେଶରେ ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିୟୋଜିତ ଅଛନ୍ତି ଏବଂ ଦେଶବ୍ୟାପୀ ଲକ୍ଡାଉନ୍ ପରଠାରୁ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୭୫ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ଟ୍ରେନ୍ ଏବଂ ବସ୍ ଯୋଗେ ନିଜ ଘରକୁ ଫେରିଛନ୍ତି । ଟ୍ରକ୍, ସାଇକେଲ୍ କିମ୍ବା ପାଦରେ ଆସୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଏଥିରେ ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତ କରାଯାଇ ନାହିଁ । ଏହି ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, ପ୍ରାୟ ୨୦ ପ୍ରତିଶତ ପ୍ରବାସୀ ଘରେ ପହଞ୍ଚିଛନ୍ତି । ଯଦି ଏହି ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଏହିପରି ଜାରି ରହେ, ଜୁନ୍ ୩୦ ସୁଦ୍ଧା, ୮୦ ପ୍ରତିଶତ ପ୍ରବାସୀ ଶ୍ରମିକ ସେମାନଙ୍କ ଘରେ ରହିବେ, ଯାହା ରୁଟି, ପୋଷାକ ଏବଂ ଘରର ଏକ ନୂଆ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ସୃଷ୍ଟି କରିବ ।
ସରକାରୀ ତଥ୍ୟ ଉପଲବ୍ଧ ନାହିଁ
ଦେଶରେ ପ୍ରବାସୀ ଶ୍ରମିକଙ୍କ ବିଷୟରେ କୌଣସି ସରକାରୀ ତଥ୍ୟ ନାହିଁ । କିନ୍ତୁ ୨୦୧୧ ଜନଗଣନା ଅନୁଯାୟୀ ଦେଶରେ ପ୍ରବାସୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୪୫.୩୬ କୋଟି, ଯାହା ଦେଶର ମୋଟ ଜନସଂଖ୍ୟାର ୩୭ ପ୍ରତିଶତ ଅଟେ । ଏଥିମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ରାଜ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟ ରାଜ୍ୟକୁ ଏବଂ ରାଜ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ଲୋକ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।
ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶ ପାଇଁ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଏବଂ ସୂଚନା ପ୍ରଣାଳୀର ପ୍ରଫେସର ଅମିତାଭ କୁଣ୍ଡୁଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ ଦେଶରେ ୬.୫ କୋଟି ଆନ୍ତଃ ରାଜ୍ୟ ପ୍ରବାସୀ ଅଛନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୩୩ ପ୍ରତିଶତ ଶ୍ରମିକ ଅଟନ୍ତି । ଏଥିମଧ୍ୟରୁ ୩୦ ପ୍ରତିଶତ କାଜୁଆଲ୍ କର୍ମଚାରୀ ଏବଂ ୩୦ ପ୍ରତିଶତ ନିୟମିତ ଭାବରେ ଅସଂଗଠିତ କ୍ଷେତ୍ରରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି । ୨୦୧୧ ଜନଗଣନା, ଏନଏସଏସଓ ସର୍ଭେ ଏବଂ ଅର୍ଥନୈତିକ ସର୍ଭେ ଆଧାରରେ ପ୍ରଫେସର କୁଣ୍ଡୁ ଦେଶରେ ପ୍ରବାସୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଆକଳନ କରିଛନ୍ତି ।
ଅଧିକାଂଶ ପ୍ରବାସୀ ୟୁପି-ବିହାରରୁ ଯଦି ଷ୍ଟ୍ରିଟ୍ ବିକ୍ରେତାମାନେ ଏଥିରେ ଯୋଗ କରନ୍ତି, ତେବେ ନିଜ ଘର ବାହାରେ ରହୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ପ୍ରାୟ ୧.୨ ରୁ ୧୮ମିଲିୟନକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ । ଲକ୍ଡାଉନ୍ ଯୋଗୁଁ ରାସ୍ତାଘାଟ ବିକ୍ରେତାଙ୍କ ସାମ୍ନାରେ ଜୀବିକା ସଙ୍କଟ ମଧ୍ୟ ଦେଖାଦେଇଛି ।
ପ୍ରଫେସର କୁଣ୍ଡୁଙ୍କ ଆକଳନ ଅନୁଯାୟୀ, ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ ଏବଂ ବିହାର ଦେଶର ମୋଟ ଆନ୍ତଃରାଜ୍ୟ ପ୍ରବାସୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୨୫ ଏବଂ ୧୪ ପ୍ରତିଶତ ଅଟେ । ଏହା ପରେ ରାଜସ୍ଥାନ ଏବଂ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ରହିଛି। ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶର ପ୍ରାୟ ୪୦ ରୁ ୬୦ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ଘରକୁ ଫେରିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି । ସେହିଭଳି ବିହାରର ୧୮ ରୁ ୨୮ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ଘରକୁ ଫେରିବାକୁ ନିରାଶ ହୋଇଛନ୍ତି । ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ରାଜସ୍ଥାନର ୭ ରୁ ୧୦ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ଏବଂ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ୬-୭ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ନିଜ ଘରକୁ ଫେରିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି ।
ତ୍ତରପ୍ରଦେଶରୁ ୨୧ ଲକ୍ଷ ପ୍ରବାସୀ ଘରକୁ ଫେରିଲେ
ବର୍ତ୍ତମାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୧୦୧୮ ଶ୍ରମିକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଟ୍ରେନ୍ ଦେଶର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସ୍ଥାନରୁ ପ୍ରବାସୀ ଶ୍ରମିକ ଏବଂ ଶ୍ରମିକଙ୍କ ପାଇଁ ଆସିଛି ଏବଂ ୧୩ ଲକ୍ଷ ୫୪୦୦୦ ରୁ ଅଧିକ ପ୍ରବାସୀ ଶ୍ରମିକ ଘରକୁ ଫେରିଛନ୍ତି । ଅତିରିକ୍ତ ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବ ଏବଂ ଗୃହ ଏବଂ ସୂଚନା – ଅବନୀଶ କୁମାର ଅୱସ୍ତି କହିଛନ୍ତି ଯେ ବର୍ତ୍ତମାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୨୧ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ଟ୍ରେନ୍, ବସ୍ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଉପାୟରେ ରାଜ୍ୟକୁ ଆସିଛନ୍ତି । ଏହି ଅନୁଯାୟୀ ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶରୁ ପ୍ରାୟ ଅର୍ଦ୍ଧେକ ପ୍ରବାସୀ ଘରେ ପହଞ୍ଚିଛନ୍ତି ।
କେନ୍ଦ୍ର କହିଛି ଯେ ଦେଶରେ ପ୍ରାୟ ଚାରି କୋଟି ପ୍ରବାସୀ ଶ୍ରମିକ ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିୟୋଜିତ ଅଛନ୍ତି ଏବଂ ଦେଶବ୍ୟାପୀ ଲକ୍ଡାଉନ୍ ପରଠାରୁ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୭୫ ଲକ୍ଷ ଟ୍ରେନ୍ ଏବଂ ବସ୍ ଯୋଗେ ନିଜ ଘରକୁ ଫେରିଛନ୍ତି । କେନ୍ଦ୍ର ଗୃହ ମନ୍ତ୍ରାଳୟର ଯୁଗ୍ମ ସଚିବ ପୁନିଆ ସାଲିଲା ଶ୍ରୀବାସ୍ତବ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରାନ୍ତରୁ ପ୍ରବାସୀ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ଗନ୍ତବ୍ୟ ସ୍ଥଳକୁ ନେବା ପାଇଁ ରେଳବାଇ ମଇ ୧ ତାରିଖରୁ ୨୬୦୦ ରୁ ଅଧିକ ଶ୍ରମ ଆବଶ୍ୟକ କରୁଥିବା ଟ୍ରେନ୍ ଚଳାଇଛି ।
ଦେଶରେ ଚାରି କୋଟି ପ୍ରବାସୀ ଶ୍ରମିକ
ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଗତ ଜନଗଣନା ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ଦେଶରେ ୪କୋଟି ପ୍ରବାସୀ ଶ୍ରମିକ ଅଛନ୍ତି । ଶ୍ରମିକମାନେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଟ୍ରେନ୍ ଯୋଗେ ନିଜ ଗନ୍ତବ୍ୟ ସ୍ଥଳରେ ୩କୋଟି ୫୦ଲକ୍ଷ ପ୍ରବାସୀ ଶ୍ରମିକଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିଥିବାବେଳେ ୪କୋଟି ପ୍ରବାସୀମାନେ ନିଜ ଗନ୍ତବ୍ୟ ସ୍ଥଳରେ ପହଞ୍ଚିଥିବା ପାଇଁ ବସ୍ ଯୋଗେ ଯାତ୍ରା କରନ୍ତି ।
ଶ୍ରମିକମାନେ କେବଳ ବସ୍ ଏବଂ ଟ୍ରେନ୍ ଯୋଗେ ନିଜ ଘରେ ପହଞ୍ଚି ନାହାଁନ୍ତି, ବହୁ ସଂଖ୍ୟକ ଲୋକ ପାଦ, ଚକ୍ର କିମ୍ବା ଟ୍ରକ୍ ମଧ୍ୟ ଛାଡ଼ିଛନ୍ତି । ତେଣୁ, ଏହି ପରିସଂଖ୍ୟାନ ସୂଚିତ କରେ ନାହିଁ ଯେ ବର୍ତ୍ତମାନ କେତେଜଣ ବିଦେଶୀ ନିଜ କର୍ମକ୍ଷେତ୍ରରେ ରୁହନ୍ତି । ଲକ୍ଡାଉନ୍ ହେବା ସତ୍ତ୍ୱେ ଶ୍ରମିକ ଅଭାବ ହେତୁ ଅର୍ଥନୈତିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭାବିତ ହେଉଛି ।